சூரியன் வருடத்தில் இரண்டு மாதங்கள் தெற்கு நோக்கியும் மேலும் ஆறு மாதங்களுக்கு வடக்கு நோக்கியும் நகர்கிறது. சூரியன் எந்த திசையில் பயணிக்கும் திசையை பொருத்து உத்தராயணம், தட்சிணாயனம் எனப்படும். உத்தராயணம் மகர சங்கராந்தியுடன் தொடங்குகிறது. புராணங்களின்படி, உத்தராயணத்தில், அது கடவுளின் காலை என்றும், சொர்க்கத்தின் கதவுகள் திறந்திருக்கும் என்றும் கூறப்படுகிறது. இக்காலத்தில் தானியம், பழம், பசு ஆகியவற்றை தானம் செய்தால் புண்ணியம் கிடைக்கும் என்பது நம்பிக்கை.